تاريخچه پيدايش 
در پيدايش و خلق ابتدايي رنگ مباحث زيادي از لحاظ علمي و تجربي ارائه گرديده كه از نظر
اقوي و مستند بودن موارد ذيل قابل تامل هستند.
از ديد تجربي و فرضيات تصوري اينگونه بيان شده كه اولين رنگي كه بوجود آمد آبي آسماني
بود اما گياهان نبودند كه از آن رنگ متاثر شوند و نه هيچ چشمي از حيوان كه به آن بنگرد .
بعد از آبي آسماني ، آبي دريايي ، سپس سبز كلروفيلي نباتات و بعد گياهان و حيوانات ، كره
خاكي را از رنگهاي گوناگون ، پر زرق و برق گردانيدند و آنگاه انسان پا به عرصه گيتي
نهاد.بشر رنگهاي اطراف خود را حس ميكرد اما متوجه تاثير و تغيير آنها در وجود خود نبود
.اولين رنگهايي كه بشر اوليه شناخت سياه و سفيد بود ( شب و روز ) يا به عبارت ديگر آبي
تيره در شب و زرد روشن در روز بود. پس از آشنا شدنش با رنگها به مرور به نقاشيهاي روي
ديوار غارها كه خود ترسيم كرده بود رنگ داد و تهيه رنگ جاي خود را در اين ميان، در
زندگي بشر باز كرد.بشر بدوي مانند انسانهاي امروزي ابزار و زيور آلات خود را با رنگها آراست
و هر گاه به ميدان جنگ ميرفت، خود را با لباسهاي جنگي الوان زينت ميداد تا حيرت و
وحشت در دل دشمن ايجاد كند.او مواد اوليه رنگها را از مواد طبيعي تهيه مي كرد اما بعدها
رنگرزي به عنوان شغلي براي انسان اهميت پيدا كرد . در تمام ادوار تاريخ بشري انسان خود را
با رنگ همراه كرده است . البته در اين ميان ايرانيان ، مصريان و يونانيان ، بيشتر از همه اقوام
درخشيده اند و در استفاده از رنگها تبحر خاصي داشته اند. بر اساس اين ادعه اينگونه مي
توان نتيجه گرفت كه در جهان هستي هيچ شي و موجودي بدون تاثير از رنگ وجود ندارد و
يكي از ادوات خلقت تاثير رنگ آن مي باشد.
بر اساس يافته هاي علمي اينگونه استنباط گرديد ه كه اشكال و نقاشي ها در
غارها كه توسط رنگهاي بدست آمده از اُخرا، و اكسيدهاي هماتيت و
مگنتيت كشيده شده اند به چهل هزار سال قبل و به دوران انسانهاي
هموساپينس باز مي گردد.
نقاشي هاي كهن در درناداي مصر كه براي ساليان متمادي بدون حفاظ و در
معرض هوا بوده است، يك پديده درخشان اثر برلينسي مي باشد كه هنوز هم
به همان روشني 2000 سال قبل است.مصري ها رنگهايشان را با ماده اي
صمغ مانند، تركيب مي كردند و هر يك را به صورت جداگانه بر روي سطح
اعمال مي كردند بدون اينكه ذره اي با هم مخلوط گردند.آنها از 6 رنگ
سفيد، سياه، قرمز، آبي، زرد و سبز استفاده مي كردند.

اولين كاربر د واقعي و كاملا عملي رنگ را م ي توا ن در ساختن كشت ي نو ح
مربوط دانست كه براي جلوگيري از نفوذ آب و پوسيدگي آن از مواد رنگي
استفاده شده بود.
بعدها از مواد رنگي براي حفاظت چوب از پوسيدگي در بناهاي چوبي و
زماني كه استفاده از وسايل آهني متداول شد. براي جلوگيري از زنگ زدن
آنها استفاده مي شد.
تئوگيمبل نويسنده مشهور در قسمتي از كتابش به نام ”شكل، صوت، رنگ و
شفا“ اين چنين مى گويد: در آغاز پيدايش ،ظلمات حكمفرما بود و از اين
ظلمات نور سر برآورد. نور و تاريكي، رقص آفرينش را به پايكوبى برخاستند
و بدين گونه رنگ هاى طيف متولد گرديدند.
نكته بسيار طريف كتاب تئوگيمبل به همخواني جمله پاياني او با استنباط
علمي نيوتن در خصوص پيدايش رنگ مي باشد.
تا اوايل قرن هيجدهم ميلادى رنگ كردن اشياء بيشتر جنبه هنرى و
تشريفاتى داشته و نقاشى با الهام از طبيعت صورت مى گرفته است.
يوهانس اتين در كتاب خود بنامه ”هنر رنگ“ كه در سال 1961 ميلادي در
آلمان به چاپ رسيده، نوشته است: رنگ همه مواهب خود را به همه تقديم
مى كند ولى رموز نهان تر خود را فقط براى شيفتگان واقعى مكشوف
مى سازد و تنها كسانى كه عاشق رنگ هستند مى توانند زيبايى و كيفيت
ذاتى آن را درك نمايند. اتين در اين نوع نگاه خود صحبت از تاثيري از
رنگ مي گذارد كه كمتر كسي در آن تامل مي كند.
گفته مى شود كه چشم انسان قادر است حدود دو ميليون رنگ را از يكديگر
متمايز بنمايد و تشخيص دهد. اما نكته حائز اهميت آن است كه جهان
هستي تركيبي بسيار ظريف و عظيم از طيف رنگهاي متفاوت از همديگر
است كه با وجود آن اشيا از يكديگر تميز داده مي شوند.
پديده اى است فيزيكى ،Colour يا Hue واژه رنگ مترادف كلمه انگليسى
كه در اثر تابش و رفتار انعكاسى نور در برابر چشم ناظر، ظاهر مى شود و
و pigment پديده اى است عينى و رواني. اما واژه رنگ مترادف با
به معنى رنگ دانه و رنگ دهنده است كه ارتباط با خواص colorant
فيزيكى و شيمايى مولكول هاى رنگ دار دارد و ماهيت رنگ را مورد بررسى
قرار مى دهد.

امروزه مسلم گرديده كه رنگ همانند نور داراى سرعت، طول موج، حالات
ارتعاشى و تداخلى و خاصيت موجى است و اثر ذهنى و روانى در ارتباط با
مغز و قوه بينايى دارد و مى تواند به اشياء بعد و جسميت ببخشد.
به گفته تاريخدانان مصريان قديم اولين سازندگان رنگ در جهان شناخته
شده اند و رنگرزى براى اولين بار در چين حدود 3000 سال قبل از ميلاد
آغاز شد.
رنگ هاى داراى صفات فام، درخشندگى و اشباع هستند. رنگ هاى اصلى
در واقع فام هاى اوليه هستند كه شامل زرد، قرمز و آبى مى شوند و از
تركيب آنها فام هاى ثانويه بدست مى آيد.
درخشندگى ، درجه تيرگى و روشنى را مشخص مى سازد. بيشترين
درخشندگى متعلق به رنگ زرد است و كمترين را بنفش دارد. اشباع ميزان
خلوص فام آن را مشخص مى كند. در طبيعت خلوص رنگى به ندرت وجود
دارد.
نقاشان در گذشته بسيارى از تأثيرات رنگ را بدون آگاهى درست از آن
به كار مى بردند. ولى با مطرح شدن نظريه هاى رنگ، راه حل هاى تازه اى در
باب حجم، نور، فضا و حركت در اختيار نقاشان قرار گرفت.
قبل از توليد رنگ صنعتي، تمامي رنگ ها از گياهان و پودرهاي صنعتي به
دست مي آمدند مثلاً از گياهاني مثل: روناس، حنا، گل سفيد، لاجورد،
بزرك و .... استاد كاران نقاش، رنگ مورد نياز خود را در پاي كار به صورت
دستي و با فرمول هاي سنتي خود تهيه مي كردند و بنابراين رنگهاي
ساخته شده به اين روش داراي تركيبات يكساني نبودند.
با گذشت زمان استفاد ه از مواد معدن ي در ساخت رن گ ها متداو ل شد ه و
بعدها نيز استفاده از پيگمنت هاي آلي، رواج يافت.
در حال حاضر، رنگ هايي كه بيشتر در كشورهاي جهان سوم و در حال
توسعه استفاده مي شوند، در كشورهاي پيشرفته از چرخه استفاده خارج
شده اند زيرا در آنها، اكسيد سرب كه سرطان زاييش توسط دانشمندان
ثابت شده، به كار فته است.

برگرفته از کتاب- رنگ- مصیب استوار